Europak aukera estrategikoa du politika globalean bere rola berriz definitzeko teknologia sakoneko (deep tech) enpresak bultzatuz. McKinsey-k 2025eko urrian argitaratutako “Europe’s deep-tech engine could spur $1 trillion in economic growth” txostenaren arabera, Europako ekosistemako eragileek (enpresa berriak, gobernuak, inbertitzaileak eta erakunde zientifikoak) lortzen badute egungo egitura-oztopoak gainditzea, kontinenteak bilioi bat dolar sor ditzake enpresa-balioan, eta bederatzi milioi enplegu berri 2030a baino lehen. Zifra handinahi horrek agerian jartzen du apustu horren potentzial ekonomiko eta geopolitikoa.
Teknologia sakona da aurrerapen zientifiko nabarmenen, I+G biziaren, kualifikazio handiko taldeen eta kapital espezializatuaren eskari handiaren konbinazioa. Barne hartzen ditu, besteak beste, arlo hauek: konputazio kuantikoa, adimen artifizial azalgarria, robotika aurreratua, bioteknologia, energia nuklear berria edo nanoteknologia. Ez dira produktu digital konbentzionalak, baizik eta garatzeko urteak eta zientzia, industria eta kapitalaren arteko lankidetza estua behar dituzten berrikuntzak.
Europak baditu abantaila lehiakorrak ziklo teknologiko berri hori gidatzeko: prestakuntza handiko pertsonak, munduan erreferentzia diren ikerketa-zentroak eta ingurune juridiko aurreikusgarria. Hala ere, egitura-ahultasunak ere baditu: merkatu zatikatuak, eskalatzeko kapital eskasa, araudi-zailtasunak eta ekintzailetza inspiratzeko erreferenterik eza. Azken hamarkadetan zehar, kontinenteak bolada teknologikoen aukera galdu du (softwarea, komertzio elektronikoa edo hodeia, adibidez), eta horrek BPGd-aren hazkunde txikiagoa eragin du Estatu Batuen aldean.
Europak bilioi bat dolar eta milioi bat enplegu sor ditzake deep tech ekosistema sustatzen.
Txostenaren arabera, deep tech enpresen sustapen-emaitzarik onenak lortu dituzten herrialdeek (Alemania, Frantzia, Suitza eta Herbehereak) jardunbide arrakastatsuak partekatzen dituzte. Horietako batzuk dira unibertsitateko spin-off izenekoak sustatzea, akademia eta industriaren arteko sareak artikulatzea eta funts publikoen erabilera estrategikoa kapital pribatua erakartzeko. Jardunbide egoki horiek kontinente osora zabalduz gero modu koordinatuan, “Europako deep tech fabrika” bat sor liteke.
Eraldaketa horrek ez luke soilik eragin ekonomikoa izango. Kontinentearen subiranotasun teknologikoa ere indartuko luke, eta hori funtsezkoa da defentsa, energia eta nekazaritzaren moduko sektore estrategikoetan. Testuinguru geopolitiko aldakor honetan, teknologia aurreratuen gaitasun propioak izatea eskualdeko erresilientzia-kontu bihurtu da. Droneak, sateliteak edo hidrogeno berdea ez dira soilik berrikuntza-motorrak, bai eta autonomia estrategikoko tresnak ere.
Baina bidea ez da samurra izango. Lankidetza estu eta iraunkorra beharko da ekosistemako eragile guztien artean. Horretarako, Europako gobernuek, politika publiko mesedegarriak diseinatzeaz gain, rol aktiboagoa izan behar dute proiektu horien hasierako etapen finantzaketan. Halaber, funtsezkoa da arriskua sarituko duen eta asmo globaleko enpresen sorrera sustatuko duen ingurune bat sortzea.
Txostenaren arabera, Europak ez badu irmo jokatzen, berriro ere galdu egin dezake iraultza teknologiko baten buru izateko aukera. Oraingo honetan, berri ona da une historikoa eta gaitasunak inoiz baino lerrokatuago daudela. Jada hasi da deep techaren lasterketa, eta Europak erritmoa marka dezake oraindik.
Ekintza irmorik gabe, kontinenteak atzean gelditzeko arriskua du hurrengo iraultza teknologiko handian.
